Mała głowa, niskie IQ? Prawda czy mit?

Wiele osób żartuje, że osoba z małą głową musi również mieć mały mózg. W każdej legendzie podobno jest ziarnko prawdy. Czy w tym przypadku jest podobnie? Czy ta zasada sprawdza się w przypadku dzieci?

Świeżo po narodzinach dziecka piszemy do rodziny, dzieląc się informacjami na temat wagi i wielkości naszego dziecka. Jednak równie ważny jest inny wskaźnik: obwód głowy. Rozmiar czaszki koreluje z rozmiarem mózgu.

Tak ważna czaszka

Nieproporcjonalnie mała czaszka, może być zapowiedzią problemu, który zasadniczo wpłynie na przyszłe życie. Istnieje wyraźny związek między wzrostem mózgu a wzrostem czaszki oraz między rozmiarem mózgu a IQ. Jest to szczególnie widoczne do czwartego roku życia, wtedy właśnie mocno sprawdza się związek – mała głowa, niski iloraz inteligencji.

Czaszka niemowlęcia rośnie przede wszystkim w życiu płodowym oraz przez pierwsze dwa lata po narodzinach. Jego wielkość jest zatem monitorowana podczas rozwoju prenatalnego – zarówno ze względu na rozwój dziecka, jak i planowanie porodu. Należy np. zwrócić szczególną uwagę na sytuację, w której głowa dziecka jest zbyt duża w stosunku do szerokości miednicy matki.

Czaszka, a wraz z nią mózg, rosną najmocniej w ostatnich trzech miesiącach przed porodem, a następnie przez pierwsze dwa lata po narodzinach . Przy porodzie głowa dziecka ma w przybliżeniu 34 cm. W trakcie pierwszego pół roku czaszka dziecka wzrasta z grubsza od jednego do półtora centymetra na miesiąc. Roczne dziecko ma o dziewięć do dziesięciu centymetrów większy obwód głowy niż przy urodzeniu. W wieku sześciu lat wielkość głowy dochodzi do 90% rozmiaru, który osiągnie w dorosłości.

Mózg dziewczynki, a mózg chłopca

Chłopcy mają przeciętnie nieco większą czaszkę niż dziewczynki, przy urodzeniu różnica ta wynosi około pół centymetra. Dlatego dla obu płci stosuje się oddzielne wykresy. Ponadto w niektórych rodzinach głowy są mniejsze lub większe, co nie oznacza żadnych odchyleń od normy, ani nie stanowi problemu.

Jest również prawdopodobne, że półtoraroczny chłopiec, wyższego wzrostu, będzie mieć wyraźnie większą głowę niż jego mniejszy rówieśnik i oboje będą zupełnie w porządku. W takich przypadkach konieczna jest ocena ogólnych proporcji, dyspozycji rodzinnch, rozwoju wielkości głowy w czasie i możliwych fluktuacji, tylko w ten sposób można przewidzieć problem zdrowotny w rozwoju psychomotorycznym.

Mały mózg

Kiedy mózg się nie rozwija, czaszka pozostaje mała, a my mówimy wtedy o mikrocefalii. Jeśli natomiast oba rozwijają się normalnie, o normocefalii. Przyczyną mikrocefalii mogą być zaburzenia genetyczne, ale także uszkodzenia podczas rozwoju płodu (niedokrwienie, a zatem niewystarczające odżywianie, nadmierne spożycie alkoholu przez matkę, zakażenie wirusowe, takie jak różyczka lub toksoplazmoza podczas ciąży). Na szczęście mózg ma niesamowitą zdolność autoregeneracji, dzięki czemu może poradzić sobie z komplikacjami w czasie ciąży. Jednakże każdą zmianę w rozwoju i wzroście mózgu / głowy należy zgłosić pediatrze, aby w przypadku jakichkolwiek zaburzeń, można było rozpocząć na czas terapię, która da maluszkowi nie tylko potencjał wyższego IQ, ale także pełnowartościowe życie.

Przeczytaj więcej artykułów: 

• Czy prasowanie ubranek dziecka jest konieczne?
• Pakujemy się z dzieckiem na wakacje
• Dlaczego nie należy kąpać niemowlaka każdego dnia?

Życzę miłego dnia
Mgr. Daniela Fruhwirtová-Hradská
www.mimulo.pl